Trauma and memory in the novels of Henryk Grynberg and in "Arka czasu" by Marcin Szczygielski

Trauma i pamięć należą do kategorii kluczowych dla analiz tekstów literackich poświęconych Zagładzie. Nieodłącznym elementem tych utworów jest także wyobraźnia, która odgrywa ważną rolę nie tylko w książkach przeznaczonych dla dzieci. Niniejszy artykuł porusza kwestie reprezentacji wymienionych figur w odniesieniu zarówno do tekstów literackich skierowanych do dorosłych, jak i do najmłodszych czytelników. Zaproponowane zestawienie utworów Henryka Grynberga z książką Marcina Szczygielskiego znajduje uzasadnienie w uwydatnianiu kategorii traumy i pamięci, a także dążeniu do przekazania prawdy na temat losów żydowskich rodzin w okupowanej Polsce. W artykule podkreślona zostaje rola pamięci i postpamięci w literaturze jako czynników kształtujących empatyczne postawy, świadomość, a co za tym idzie - kulturę i jej przyszłość.The categories of trauma and memory are some of the main issues for the analysis of literary texts devoted to the Holocaust. Imagination is also an inseparable element co-occurring with the aforementioned categories and it plays a crucial role not only in the texts intended for children. This article raises the issues of representation of the above-mentioned figures in relation to literary texts aimed at adult readers and the youngest ones. The current juxtaposition of literary works of Henryk Grynberg and Marcin Szczygielski is justified by the emphasis placed on the categories of trauma and memory and also in the striving to convey the truth about the fate of Jewish families in occupied Poland. The article emphasizes the role of memory and post-memory in the literature as factors shaping empathetic attitudes, awareness of history, and thus - the culture and its future